۱۳۹۴ اردیبهشت ۹, چهارشنبه

بانگەوازی هاوبەش سه‌باره‌ت به‌ ڕێككه‌تنی هه‌ولێر

 بانگەوازی هاوبەش سه‌باره‌ت به‌ ڕێككه‌تنی هه‌ولێر

 
ڕۆژی چوارشه‌ممه‌ ٢٢ی نیسانی ٢٠١٥ له‌ هه‌ولێری هۆلاكۆبه‌زێنی تاقه‌ پێته‌ختی ئه‌مڕۆی كوردان لۆزانێكی دیكه‌ بە دژی كوردان واژۆ كرا. ئه‌م په‌یمانه‌ باس له‌ چۆنییه‌تی پاراستنی ئه‌م سنووره‌ ده‌ستكردانه‌ ده‌كات كه‌ سه‌د ساڵ له‌مه‌وبه‌ر مارك سایكسی ئینگلیسی و فرانچیس پیكۆی فه‌ره‌نسی به‌ پێنووسێك و خه‌تكێشێك نه‌خشه‌ی نوێیان بۆ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست كێشایه‌وه‌ و له‌ ١٩٢٣ دا له‌ سه‌ر بنه‌مای ئه‌م ڕێككه‌وتنه‌ له‌ په‌یمانێكی نوێدا بە ناوی لۆزان كوردستانیان چوار له‌ت و به‌ سه‌ر چوار ده‌وڵه‌تی نوێ و ده‌ستكرددا دابه‌شیان كرد.

ئه‌م ساڵ كه‌ سه‌د ساڵ له‌ په‌یمانی سایكس-پیكۆ تێده‌په‌ڕێت و ئه‌م په‌یمانه‌ بڕوامه‌ندی له‌ ده‌ست ده‌دات، دوو ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ر، كۆمكوژ و چه‌ته‌ی ئێران و ئێراق خۆیان توند و تۆڵ ده‌كه‌نه‌وه‌ و دیسان په‌یمان به‌ دژی نه‌ته‌وه‌ی كوڕد واژۆ ده‌كه‌نه‌وه‌.

ڕووی زۆر ناشیرینی ئەم پەیمانە لە ڕاستیدا خاڵێكی نهێنی ڕێككەوتنەكەیە كە بڕیارە هەموو كوردی ڕۆژهەڵاتی كوردستان كە بە هۆی سیاسی لە باشوری كوردستان دەژین لە كەمپێكی هاوچەشنەی كەمپی ڕوومادیە یان ئەشرەف بە زۆرەملی جێنشین بكرێن و هاتووچۆیان سنووددار و لە ژێر چاوەدێریدا بێت. كە دیارە ئەم كەمپە نەك لە ژێر چاوەدێریدا دەبێت بەڵكو بێگومان لە ژێر هێرشیشدا دەبێت. ئەمە پیلانێكی قیزەونە بۆ دامركاندنی تێكۆشانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان كە ئێران ساڵانێكی زۆرە خەونی پێوە دەبینێت.

لەگەڵ ئەوەشدا ئه‌م په‌یمانه‌ جیا له‌وه‌ی كاره‌ساتی په‌یمانی لۆزانمان بیر ده‌خاته‌وه‌، به‌ڵكوو هه‌ڵگری كۆمه‌ڵێك په‌یامه‌ بۆ كورد به‌ گشتی و ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان به‌ تایبه‌تی كه‌ به‌ كورتی ئاماژه‌یان پێده‌كرێت.

١. ئه‌م په‌یمانه‌ درێژه‌ و ته‌واوكه‌ری په‌یمانی سایكس-پیكۆ، لۆزان و سه‌عدئاباده‌ كه‌ كورد و نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی پێ بنده‌ست كراوه‌ و سنووره‌ ده‌ستكرده‌كانی پێ ده‌پارێزرێن. ئه‌م په‌یمانه‌ پێداگری ده‌كات له‌سه‌ر داگیركاری و دابه‌شكاری خاكی كوردستان و هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌وه‌مان لێده‌كات كه‌ كورد ده‌بێت بۆ ئه‌م چاره‌نووسه‌ ملكه‌چ بێت. 

٢. ئه‌وه‌ په‌یامێكی ڕاسته‌خۆی ئێرانە به‌ شۆڕشی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان بۆ پێشاندانی هه‌ژمونی خۆی له‌ ناوچه‌كه‌دا و هەڕەشەیە كە كورد مه‌حكومه‌ به‌ توانه‌وه‌ و ملدان به‌ ئیراده‌ی نه‌یارانه‌ و سیاسه‌ته‌ دژه‌ كورده‌كانی ده‌وڵه‌تی ئێڕان.

٣. ئێران به‌ گرتنی ئه‌م كۆنفرانسه‌ له‌ هه‌ولێر ئه‌م په‌یامه‌ به‌ شۆڕشی ڕۆژهه‌ڵات ده‌دات كه‌ باشوری كوردستان ناوچه‌یه‌كی ئازاد نیه‌ به‌ڵكوو به‌شێكه‌ له‌ ئێراقێك كه‌ به‌ته‌واوی ده‌سته‌مۆی خۆیه‌تی و له‌ ژێر هەژمونی ئه‌ودایه‌ و له‌ ڕێگه‌ی به‌غداوه‌ له‌ باشوری كوردستانیش به‌ حه‌زی خۆیان رمبازێن ده‌كه‌ن و له‌ بن لوتی پارته‌ ڕۆژهه‌ڵاتییه‌كان په‌یمان به‌ دژیان واژۆ ده‌كه‌ن و دەیانكەنە كەمپی داخراوەوە.  

٤. دێموكراسی و فدرالیسمی ئیراقی ته‌نیا گاڵته‌جاڕییه‌ به‌ كورد، به‌ بێ ڕاگرتنی حورمه‌ت و كه‌رامه‌تی كوردانی باشور، گه‌ڵاڵه‌ به‌ دژی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان ده‌گێڕێت كه‌ هاونه‌ته‌وه‌یی كوردانی باشورن.

٥.  په‌یامێكی دیكه‌ی ئه‌م په‌یمانه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ تێكۆشه‌رانی ڕۆژهه‌ڵات هه‌نگاو به‌ هه‌نگاو قۆڵپێچ ده‌كرێن و له‌ ڕێگای به‌ كار هێنانی هاونه‌ته‌وه‌ییه‌ باشورییه‌كانیان چرای شۆڕشیان ده‌كوژێندرێته‌وه‌.

له هه‌موو ئه‌وانه‌ گرینگتر وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره‌یه‌ كه‌ ئێران و ئێراق به‌م په‌یمانه‌ وه‌ڵام به‌ كام پێداویستی ده‌ده‌نه‌وه‌. ئه‌وه‌ی ڕاستییه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ نه‌ ئێران و نه‌ ئێراق وڵاتی نه‌ته‌وه‌یی نین. له‌م دوو جۆگرافیایه‌ هیچ نه‌ته‌وه‌یه‌كمان به‌ ناو ئێران و ئیراق نیه‌، به‌ڵكوو نه‌ته‌وه‌ی عه‌ره‌ب به‌ ناوی ئێراق و نه‌ته‌وه‌ی فارس به‌ ناوی ئێرانه‌وه‌ ستاتوی نه‌ته‌وه‌ی باڵاده‌ستییان به‌ ده‌ست هێناوه‌ و هه‌ردووكیشیان ته‌نیا ده‌وڵه‌تن، نەك نەتەوە. نه‌ته‌وه‌ی ئێران و ئێراق بێجگه‌ له‌ ئه‌فسانه‌ و وه‌هم و وه‌ژاره‌ هیچی دیكه‌ نین.

واژۆ كردنی ئه‌م په‌یمانه‌ به‌بپێچه‌وانه‌ ئه‌وه‌ی كه‌ مه‌ترسییه‌ك بێت، ترس و باوه‌ڕی قوڵی ئه‌وان به‌ ڕووخان و تونا بوونی خۆیان پێشان ده‌دات. ئه‌م دوو ’’نه‌ته‌وه‌” درۆینه‌ هه‌ر دوو دڵنیان له‌ داڕووخانی خۆیان و به‌م شێوازه‌ ده‌یانهه‌وێت به‌ پێشان دانی یه‌كێتی خۆیان ترس بخه‌نه‌ دڵی گه‌لانی نه‌ته‌وه‌ داگیركراوه‌كان كه‌ هه‌موو ئامرازی سه‌ركوتیان بۆ مانه‌وه‌ی داگیركاری به‌ كار ده‌هێنن.

بۆ پوچه‌ڵ كردنه‌وه‌ی ئه‌م یه‌كێتییه‌ قیزه‌ونه‌ پێویسته‌ كورد به‌ پێشان دانی یه‌كێتی نه‌ته‌وه‌یی له‌ هه‌موو كوردستان و هه‌روه‌ها به‌ یه‌كێتی نه‌ته‌وه‌ بنده‌سته‌كان وه‌ڵامێكی قورس به‌م پیلانه‌ قیزه‌ونه‌ بده‌نه‌ و هه‌ر پیلانێك كه‌ له‌ پێناو درێژه‌ پێدانی داگیركاریدا بێت پوچه‌ڵی بكه‌نه‌وه‌.

ئێمه‌ وه‌ك پارتی سه‌ربه‌ستیی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان و ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی كوردستان ئه‌م په‌یمانه‌ ئیدانه‌ و شەرمەزار ده‌كه‌ین و هه‌روه‌ها هه‌ڵوێستی توندی خۆمان به‌رامبه‌ر به‌ حكومه‌تی هه‌رێمی باشوری كوردستان ڕاده‌گه‌یه‌نین و ئه‌م كاره‌ له‌ ڕه‌گ و ڕێشه‌دا ئاكارێكی دژه‌نه‌ته‌وه‌یی ده‌زانین و به‌ ته‌واوی له‌ ڕوحی كوردایه‌تی به‌ دوور ده‌زانین. به‌م جۆره‌ بانگه‌واز ده‌كه‌ین له‌ حكومه‌تی هه‌رێم كه‌ له‌ هه‌موو پیلانێك دژ به‌ به‌شه‌كانی دیكه‌ی كوردستان پاشگه‌ز بێته‌وه‌ و هه‌روه‌ها بانگه‌وازی گه‌لی باشور ده‌كه‌ین كه‌ وه‌ها سیاسه‌تێكی دژه‌ نه‌ته‌وه‌یی له‌ حكومه‌تی كوردی قه‌بووڵ نه‌كه‌ن و داوای وه‌چه‌رخان له‌ سیاسه‌تی نه‌ته‌وه‌یی هه‌رێم بكه‌ن.

هه‌روه‌ها بیر هه‌موو كاربه‌ده‌ستانی هه‌رێم دێنینه‌وه‌ كه‌ كورد له‌ ڕۆژهه‌ڵات خانه‌خوێیه‌كی به‌ ئه‌مه‌گ بوو بۆ شۆڕشی باشوری كوردستان و جێگای خۆیه‌تیی كه‌ به‌م نموونه‌ هه‌وڵ بده‌ین ویژدانی نه‌ته‌وه‌ییتان به‌ خه‌به‌ر بێنین و ئه‌ركی نه‌ته‌وه‌ییتان بیر بخه‌ینه‌وه‌ كه‌ هه‌موو كوردستان خاكی هه‌موو كورده‌ و شۆڕشی كورد له‌ هه‌ر چوار به‌شی كوردستان ڕه‌وایه‌ و پێویسته‌ زۆر بوێرانه‌ لە دیپلۆماسی ناوچەیی و جیهانیدا داكۆكی له‌ مافی نه‌ته‌وه‌یی كوردلە هەر چوار پارچەی كوردستان بكرێت.

هەروەها بانگەواز دەكەین لە هەموو كوردستانیان كە خۆیان ئامادە بكەن بۆ زەنجیرە چالاكییەكی چڕ و بێوچان بە دژی ئەم پەیماننامەیە و سیاسەتی پارچەگەرایانەی هەرێم كە شۆڕشی پارچەكانی دیكەی كوردستان فیدای بەرژەوەندی دەسەڵاتی خۆی دەكات و ئاگاداری دەدەین كە ئەم كارەساتە دەكەین بە هەوێنێك بۆ بوژاندنەوەی شۆڕشی ڕۆژهەڵاتی كوردستان بە چەشنێك كە هەمووان سەرسام بكات.

حكومەتی هەرێمی كوردستان دەبێت ئەوە بزانێت كە هەر جۆرە ڕێككەوتنێت بە دژی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و چالاكانی سیاسی و چەكدارییمان هێرشە بۆ سەر هەموو كوردستانیانی هەر چوار پارچەی كوردستان و ئەگەر حكومەتی هەرێم دەست لەگەڵ ئێران تێكەڵاو بكات بۆ سەركوت كردنمان ئەوا بەرگری و پاراستن بە مافی ڕەوای خۆمان دەزانین و مەرگ ڕەپێش تەسلیم بوون دەخەین.

پارتی سه‌ربه‌ستیی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان
ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی كوردستان
٢٥ی نیسانی ٢٠١٥

۱۳۹۴ فروردین ۳۱, دوشنبه

لە ماوەی حەفتەیەکدا دوو لاوی کورد بە تەقەی هێزە ئەمنییەتیەکان گیان لەدەست ئەدەن

لە ماوەی حەفتەیەکدا دوو لاوی کورد بە تەقەی هێزە ئەمنییەتیەکان کوژراون

ARK

بەپێی راپۆرتی ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا، رۆژی رابردوو کەسێک بەناوی فەرهەنگ و خەڵکی گوندی (تفێن)ی سەربە شارستانی سەوڵاوا، بە تەقەی چەکدارانی حکوومەتی ئیسلامیی ئیران لە سێ‌رێیانی شاری نەهاوەند بریندار کرا.
فەرهەنگ، کە دانیشتووی شاری سنەیە، هەنووکە لە بەخشی (ئای‌سی‌یوو)ی نەخۆشخانەی شاری نەهاوەند لەژێر چاوەدێریی پزیشکیدایەو بارودۆخی تەندروستیی ناجیگیر راگەیاندراوە.
بە گوتەی شایەتحاڵان، هێزە ئینتزامییەکان تەنیا بە گومانی هەلگرتنی کەلوپەلی قاچاخ تەقەیان لە ماشینی ناوبراو کردووەو لە ئەنجامدا بە توندی برینداریان کردووە.
چەند رۆژ پێش ئێستاش لاوێکی تەمەن ٢٠ ساڵەی کوردی خەڵکی ناوچەی سەقز بەناوی ئەبووبەکر، لە جاددەی سەقز - دیواندەرە، بە تەقەی هێزە ئینتزامییەکانی حکوومەتی ئیسلامیی ئێران کوژرا.
ئەو لاوە کوردە خەڵكی گوندی مەلاسالاری سەربە بەخشی زێویەی شاری سەقز و تەنیا کوری بنەماڵەکەی بووە، کە بەدەستی چەکدارانی هێزی ئینتزامی حکوومەتی ئیسلامیی ئێرانی جێگیر لە پاسگەی ئێرانشا، کوژراوە.

۱۳۹۴ فروردین ۳۰, یکشنبه

اهداف فراموش شدەی مبارزات ملی ما


اهداف فراموش شدەی مبارزات ملی ما





"مرکز تحقیقات استرتژیک ارتش آزاد"
یک قرن بعد از سایکس پیکو، هنوز هم ما در یک وضعیت نابهنجار و بلاتکلیفی طی طریق میکنیم. منظور از ما همان جمهوریخواهان غرب زاگرس دیرین است.
در این خطە حکومتهای مقتدری مانند ماد وجود داشتە کە بر یک سوم جهان آنزمان حکم میراندە است. حکومتی پر از نجابت و همدلی.
از همدلی کە سخن بە میان آمد بد نیست بە قضیەای اشارە کنیم.
در هزارەی سوم قبل از میلاد، آشوریها بمانند داعش کنونی بر تنوعات آنزمان میتاختند و همە را اسیر میکردند و میکشتند. مالشان را بە تاراج بردە و مناطقشان را میسوزاندند.
فارسها کە هیچ از مملکت داری نمیدانستند و تازە از مناطق سیبری کوچ کردە بودند، مانند پناهندگانی در سرزمین مادها در مناطق پایینی ایلام در امن و امان پناه گرفتند و در زیر سایەی حکومت مقتدر بازماندە از امپراتوریهای قدرتمندی مانند: سومر- گوتی - لولویی - سکایی - کاسیتی - عیلامی - اورارتویی - ماننایی و بسیاری از افتخارات تاریخی میزوپوتامیا کە مربوط بە این ملت متحد تاریخی بود، کم کم رشد نمودند.
بعد از اینکە ما از حق پناهندگی بە آنها فراتر رفتیم و حرمت بیشتری قایل شدیم دیگر کار از کار گذشت و امپراتوری را از ما گرفتند و تخت و بخت ما را بە تاراج بردند.
در حال حاضر و در خیلی جاها میشنویم کە اگر قدرت و استحکام فرهنگی و زبانی و ریشەهای تاریخی ما در تمامی ایران بوضوح دیدە نمیشد، بە ما میگفتند: شما در حال حاضر میهمانانی بیش نیستید و بە هر کجا میروید بروید!
در حقیقت اشکال کار از ما بود کە مال خویش را تند نگرفتیم و حالا مانند گلەمندان از سگ همسایە شدەایم.

یک شروع جدید، یک آرمان محکمتر از قبل

ما در حال حاضر یک سری تجربیات خوب تاریخی جلو دست خویش میبینیم، کە ما را از ملل دیگر متمایز میکند، کافیست بدان سروسامان ببخشیم.
ارتش آزاد شرق کردستان در حال حاضر بر این باور است کە بایستی در اعتلای آن رویای شیرین و دیرین از دست رفتە کوشا باشیم.

 اهداف ملى و مبارزات نظامى ما

بنظر ما بایستی دست از شرم تاریخی و حجب و حیای سیاسی برداریم. بایستی خویشتن را سازماندهی کنیم. یک تجدید سازمان کە واحدهای اصلی ما را بار دیگر بهم گرە میزند.
در ابتدای امر بایستی بکوشیم واحدهای نظامی بزرگی از قبیل تیپ و لشکرهای رهایی بخش در مناطق کوهستانی مستقر کنیم. زاگرس همیشە قلب مبارزە برای رهایی از دیکتاتوری و تجاوز بودە است.

تقسيمات لشكرى ما
کشور جدیدالتاسیس را بایستی بر حوضەهای عملیاتی بزرگ تقسیم کردە و کم کم آنانرا تحت پوشش و حمایت خویش قرار داد. باید ابتدا نطفەی اساسی سازمان را بر اساس کار نظامی پایەریزی نمود. یعنی بدون نیروی نظامی هیج کاری در خاورمیانە بەپیش نخواهد رفت. بطور خلاصە زاگرس را بر این لشکرها تقسیم خواهیم نمود:
1)                 لشكر نحوشكاك ارومیە
2)                 لشكر پیشوا  موكریان
3)                 شکر چهل چشمە: (سقز و هوشار و دیواندرە و مەریوان و بانە)
4)                 لشكر اردلان سنندج
5)                 لشكر شاهۆ اورامانات
6)                 لشكر دالاهۆ كرماشان
7)                 لشكر كبيركوه ایلام
8)                 لشكر اشترانكوە لرستان
9)                 لشكر زردكوە چهارمحال و بختیاری
10)            لشكر دنا کهگیلویە و بویراحمد
بعد از اینکە این کار انجام گرفت، راه حل نهایی را اعلام خواهیم نمود کە برای چە اهدافی داریم مبارزە میکنیم.
هدف از تجدید مبارزەی ملی در میان زاگرس نشینان ماد، تاسیس یک حکومت مستقل جدید در خاورمیانە بر اساس قوانین دمکراتیک و تقسیم قدرت در میان کلیەی تنوعات آن و تجدید سازمان این منطقەی سوق الجیشی جهانی است.
 كنگرەی ملی زاگرس
(یکبار و برای همیشە تحقق خواستەهای مشترک، هدف کنگرەی ملی زاگرس)
اتحاد كلیەی تنوعات زاگرس نشین هدف ماست تا بتوانیم در مقابل یورش فرهنگی, سیاسی, نظامی و هژمونیك قدرتهای منطقەای و جهانی یك اتحادیەی جدی و جدید و كارآمد باشیم و راە تجاوز تاریخی و لشكركشیهای جهانی و منطقەای را ببندیم.
در ضمن هر دشمنیی کە بتواند دال بر تشکیل احساس خطر از این اتحادیە برای واحدهای دیگر ایرانی باشد از همین الان باطل است و میتوانیم در چهارچوب یک کنفدراسیون با ملل و تنوعات دیگر ایرانی اتحاد برقرار کنیم مشروط بر اینکە حق صیانت ما را بر خاک و جغرافیای تعیین شدە در زیر برسمیت بشناسند.
1- استانهای جنوبی لرنشین كهگیلویە و بویر احمد و بختیاری را  از مخاطرات انفصال از لرستان و ایلام و كرماشان و سنندج و ارومیە أگاه مینماییم تا این انفصال تاریخی بە وصال جاودانەی میانمان شدت بخشد.
2- اتحاد میان تمامی همخونان زاگرس هدف ماست و در این میان بایستی یك سری اهداف و عناصر ملی و تاریخی را زیربنای این اتحادیەی دمكراتیك فرض كرد.
3- زبان مشترك میانمان بایستی تا حدی تغییر كند و حتی الامكان باید در سطح مطبوعات و نوشتار یكی شود.
4- تعادل قوا میان بخشهای اصلی اتحادیە بنا بە یك سری میزانیەی قانونی و حقوقی تعیین میگردد و همین باعث عدم تجاوز حقوقی یك بخش بە بخشهای دیگر میشود.
5- بخشهای زاگرس عبارتند از:
- منطقەی كهگیلویە و بویر احمد و لرهای منطقەی اهواز و خوزستان و بوشهر
- منطقەی بختیاری و چهار محال
- ممسنی و برخى شهرهاى استانهاى فارس و بوشهر ساحلى کە لرنشین هستند.
- استان لرستان و لكهای خرم آباد و دوروبر
- استان ایلام با تمامی تنوعاتش
- استان كرماشان: گۆران: هورامی و كلهری و لكی و جاف و كلیایی
- استان همدان: لكها و كلهرهای آن
- استان سنندج: اردلانی و هورامانی و گروس و سورانی: سقز و مریوان و بانە و هەوشار
- آذربایجان غربی: موكریان و شكاك و بادینی و هركی و جلالی و تنوعات دیگرش كە با نظام اتحادیە سر سازگاری دارند.



پنج حکومت فدرال در جمهوری مادستان وجود خواهند داشت:
1-   حکومت فدارل شمال- از رود ارس تا بوکان
2-   حکومت فدرال مرکز – سقز تا نزديك كرمانشاه
3-   حکومت فدرال گوران – از جنوب شهر همدان و کل استان کرماشان و ايلام
4-   حکومت فدرال پشتکوه – استانهای لرستان و چهارمحال و بختیاری و بخش لرنشین اصفهان
5-   حکومت فدرال پیشکوه – لرهای خوزستان، چهارمحال و بختیاری و ممسنی و لرهای کنارەی خلیج
تمامی استانهای ٧ گانە با اقلیتهایی کە خود خواهان این هستند کە حق اتونومی داشتە باشند، دارای حق اتونومی هستند و در حقیقت خود این واحدها نیز بنوعی مستقیما با مرکز در ارتباط خواهند بود تا از فساد بوروکراتیک در امان باشند.

در راستای تحقق این آرمان انسانی والا ما را تمنا داریم ما را همکاری نمایید. ما برای احقاق حقوق و آزادیهای شما تلاش میکنیم. ما فدایی یک هدف والا هستیم: تامین یک زندگی ایدەآل مترقی و امروزی برای شهروندان زاگرس، کە در طول تاریخ ٢٧٠٠ سالەی بعد از فروپاشی مادها، دیگر روی آسودگی بە خود ندیدەاند.


۱۳۹۴ فروردین ۲۹, شنبه

ئاگاداری : هەواڵێکی بەپەلە

ئاگاداری :
               هەواڵێکی بەپەلە
               کۆماری ئیسلامی خەڵک فریو دەدات بچنە ڕیزەکانی داعش


ARK
بە گوێرەی دوایین سەرچاوەی هەواڵ، تۆڕەکانی داعش لە رۆژهەڵاتی کوردستاندا تەبلیغات واتە پڕوپاگەندەیەکی زۆریان بڵاوکردوەتەوە کە هەر کەس پێوەندی بە داعش - ەوە بکات ئەوا مانگانە ٣ ملیۆن تمەن وەک موچە وەردەگرێت.
شایانی باسە کە لە ماوەی چەند مانگی ڕابردوودا سەدان کوردی ڕۆژهەڵاتی چوونەتە ڕیزەکانی داعشەوە و بە دەیان کەس کوژراون و تەرمەکانیشیان نەدۆزراوەتەوە.
ئەرکی سەرشانی ئێمەیە خەڵکی رۆژهەڵات لە مەترسییەکانی ئەم کارەساتە ئاگادار بکەینەوە کە هۆکارە سەرەکییەکەیشی کۆماری ئیسلامیی ئێرانە کە هیچ کار و موچەو بژێوییەکی بۆ هاوڵاتییان و بە تایبەتی گەنجانی رۆژهەڵات دابین نەکردوە.
 لە راستیدا داعش بە هیچ شێوەیەک معاش نادات بەوانەی کۆچیان کردوە و لەوانەیە خەڵکی شارەکانی موسڵ و بەعقوبە شایەدی ئەوە بدەن کە درۆیەکی گەورەیە.
دەرکەوتوە کە زۆر کەس لەوانەی لایەنگری رژیمن پەرە بەو شایعەیە دەدەن.
کۆماری ئیسلامی بەم شێوەیە هاوکاری داعش دەکات تا ئاگرەکە لە ماڵی خۆی بە دوور بگرێت.
تکایە هەر زانیارییەکتان لەو بارەوە بوو بە کۆمێنت بۆمان بنووسن.

به‌ڵگه‌نامه‌: کۆمەڵە و دێمۆکراتەکان چەک دەکرێن؟

 به‌ڵگه‌نامه‌: کۆمەڵە و دێمۆکراتەکان چەک دەکرێن؟
ARK

 به‌ پێی‌ ژماره‌یه‌ك به‌ڵگه‌نامه‌ كه‌ له‌م دوایانه‌دا بلاوبۆته‌وه‌ حكومه‌تی‌ ئێران له‌ گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ سپاسی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان كردووه‌ بۆ كه‌مبوونه‌وه‌ی‌ چالاكیه‌كانی‌ كۆمه‌له‌‌و دیموكرات هاوكات داواشیكردووه‌ ئه‌و چه‌كانه‌شی‌ كه‌ هه‌یانه‌ لێیان وه‌ربگیرێته‌وه‌و له‌ مه‌قه‌ره‌كانیان پاسه‌وانیان بۆ دابینرێن ‌و بخرێنه‌ ژێر چاودێری‌ ورده‌وه‌.له‌ نامه‌یه‌كی‌ نازم عومه‌ر نوێنه‌ری‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان له‌ تاران كه‌ بۆ دكتۆر به‌رهه‌م سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ ناردووه‌و ده‌ست رۆژنامه‌ گه‌یشتووه‌ تیادا هاتووه‌ كه‌ له‌ كۆبوونه‌وه‌ی‌ رۆژی‌(28\1\2010) به‌ ئاماده‌بوونی‌ ئاغای‌ فروزه‌نده‌‌و نوینه‌ری‌ حاجی‌ .س سه‌ردار استوار فه‌رمانده‌ی‌ حه‌مزه‌‌و سه‌ردار محمدی‌ فه‌رمانده‌ی‌ ره‌مه‌زان‌و ئاغای‌ رئیسی‌‌و…. لایه‌نی‌ ئیرانی‌ سوپاسی‌ حكومه‌تی‌ هه‌ریمیان كردوه‌ كه‌ چالاكیه‌كانی‌ كۆمه‌له‌‌و دیموكرات كه‌میكردووه‌. به‌لام گه‌له‌ییان هه‌بووه‌ كه‌ چالاكی‌ مه‌فره‌زه‌كانی‌ عومه‌ر ئیلخانیزاده‌‌و مسته‌فا هیجری‌ وه‌ك له‌ به‌ڵگه‌نامه‌كه‌ هاتووه‌.
هه‌ر له‌ به‌ڵگه‌نامه‌كه‌ هاتووه‌:
1ـ باسیان كرد كه‌ نابیت له‌ باره‌گاكانیان ده‌وره‌ی‌ سه‌ربازی‌ بكه‌نه‌وه‌‌و به‌ چه‌كه‌وه‌ هاتوچۆ بكه‌ن‌و چه‌كه‌كه‌نیان لێ‌ وه‌ربگیریت.
2ـ پاسه‌وانی‌ پێشمه‌رگه‌‌و خالی‌ پشكنین یان بۆ دابنیرێت.
هه‌ر له‌ به‌ڵگه‌نامه‌كه‌ هاتووه‌ كه‌ كه‌ریم سه‌نجاری‌ وه‌زیری‌ ناوخۆ رایگه‌یاندوه‌ كه‌ دیراسه‌ی‌ ئه‌و داواكاریانه‌ ده‌كه‌ن. سه‌باره‌ت به‌ پژاك‌و پ. ك.ك ش لایه‌نی‌ ئێرانی‌ هه‌ندێك داواكاری‌ هه‌بووه‌ بۆ كونترۆل كردنیان به‌لام كه‌ریم سه‌نجاری‌ رایگه‌یاندوه‌ ئه‌وان ناتوانن شه‌ری‌ ئه‌و دوو لایه‌نه‌ بكه‌ن.
ئه‌و به‌ڵگه‌نامه‌ش دوای‌ ئه‌وه‌ هات كه‌ له‌ ماوه‌ی‌ رابردوو هاككه‌رێك ئیمه‌یلی‌ نوینه‌رایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستانی‌ له‌ تاران هاك كردوه‌ ده‌ستی‌ گه‌یشتووه‌ به‌ ژماره‌یه‌ك به‌ڵگه‌نامه‌ی‌ گرنگ له‌ سه‌ر پیوه‌ندیه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و ئێران كه‌ زیاتر په‌یوه‌ندی‌ نێوان حكومه‌تی‌ هه‌رێم ‌و وه‌زاره‌تی‌ ئیتلاعاتی‌ ئێرانه‌.
پێگه‌ی‌ ویكی‌ كورد كه‌ ده‌ستی‌ داوه‌ته‌ بلاوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ ده‌نوسێت كه‌ لاگری هیچ حیزب یان کەسایەتیەکی سیاسی نیە ، ئێمە لە لایان هیچ وڵاتێک پارە وەر ناگرین و دلنیا بن ئێمە تەنیا دەمانەوە بۆ ئازادی شۆرش بکەین
.
به‌پێی چه‌ند به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان ئاماده‌یی خۆی‌ ده‌ربڕیوه‌ كه‌ هاوكاریی كۆماری‌ ئیسلامی ئێران بكات له‌ تۆپبارانكردنی‌ ناوچه‌ سنورییه‌كان، ئه‌ویش به‌ ده‌ستنیشانكردنی‌ ئه‌و شوێنانه‌ی‌ كه‌ په‌كه‌كه‌و پژاكیان لێیه‌.ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ پاش ئه‌وه‌ ئاشكرابوون، كه‌ ئیمێلی نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان له‌ ئێران له‌لایه‌ن گر‌ووپێكه‌وه‌ هاككراو چه‌ندین به‌ڵگه‌نامه‌ هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌.ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن كۆماری‌ ئیسلامی ئێران داوای‌ كردووه‌ كه‌ هێزی‌ پێشمه‌گه‌ دژ به‌ پژاك‌و په‌كه‌كه‌ بجه‌نگێت.
ئێران: ئه‌گه‌ر هاوكاریمان ناكه‌ن؛ چاوی خۆتان بنو‌وقێنن
به‌ پێی نووسراوه‌ فه‌رمییه‌كان، ئێران داوای‌ له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێم كوردستان كرد‌ووه‌ ئه‌گه‌ر هاوكارییان ناكه‌ن، با چاوی خۆیان بنووقێنن ‌و ئێران خۆی‌ تاكلایه‌نه‌ ئه‌و كاره‌ بكات، به‌رپرسانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش وتوویانه‌ كه‌ توانای‌ ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و شه‌ڕه‌یان نییه‌، به‌ڵام ئاماده‌یی خۆیان نیشاندانه‌وه‌ له‌ رێگه‌ی‌ دانانی‌ ئامێرێكی‌ ته‌كنه‌لۆژی‌ نوێوه‌، ئه‌و شوێنانه‌یان بۆ ده‌شتنیشان بكه‌ن كه‌ چه‌كدارانی‌ ئه‌و دوو پارته‌ی‌ لێیه‌، بۆ ئه‌وه‌ی‌ ئێران بۆردومانی‌ بكات.
ئه‌و نووسراوانه‌ی‌ كه‌ ده‌ست هاوڵاتی‌ كه‌وتوون، له‌ چه‌ند به‌روارێكی‌ جیاجیادا له‌ ساڵی‌ 2010 له‌ لایه‌ن نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌ته‌وه‌ ئاڕاسته‌ی‌ د. به‌رهه‌م ساڵح كراوه‌.
یه‌كێك له‌وانه‌ راپۆرتێكه‌ كه‌ چوار رۆژ پێش ئه‌نجامدانی‌ هه‌ڵبژاردنه‌ په‌رله‌مانییه‌كه‌ی‌ عێراق له‌لایه‌ن نازم عومه‌ر ده‌باغه‌وه‌ ئاڕاسته‌ی‌ سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت كراوه‌و تێیدا داوای‌ رو‌ونكردنه‌وه‌ی‌ لێده‌كات بۆ لایه‌نی‌ ئێرانیی‌.
به‌پێی نووسراوی ژماره‌ (90)ی‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان له‌ ئێران، كه‌ له‌ به‌رواری‌ 3/3/2010 ده‌رچووه‌، ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات كه‌ له‌سه‌ر داوای‌ نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌ت تۆپبارانه‌كان راده‌گرن تاكو هه‌ڵبژاردن كۆتایی پێدێت.
نووسراوه‌كه‌ ئاڕاسته‌ی‌ د. به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆكی‌ ئه‌نجو‌ومه‌نی‌ وه‌زیران كراوه‌؛ تێیدا هاتووه‌ «دوای‌ تۆپبارانه‌كه‌ی‌ قه‌ندیل، ده‌ستبه‌جێ به‌ ته‌له‌فۆن‌و نووسراو ئاگاداری لێپرسراوانی‌ كۆماری‌ ئیسلامی ئێرانم كرده‌وه‌و ناڕه‌زایه‌تی‌ خۆمانم پێڕاگه‌یاند، كه‌ له‌ كاتی ئێمه‌ سه‌رقاڵی‌ پرۆسه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنین، كۆماری‌ ئیسلامی ئێران ناوچه‌كان تۆپباران ده‌كات«.
له‌ نووسراوه‌كه‌دا هاتووه‌ «دیاره‌ دۆسته‌كان پێیان ناخۆش بوو«، به‌ڵام نو‌وسراوه‌كه‌ رو‌ونینه‌كردووه‌ته‌وه‌ كه‌ دۆسته‌كان كێن، هه‌روه‌ها ئاماژه‌ به‌ ناوی‌ (استوار) كراوه‌، به‌ڵام ر‌وونینه‌كردووه‌ته‌وه‌ كه‌ ئه‌و كه‌سه‌ كێیه‌ ته‌نها ئه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ به‌ سه‌ردار ناوی‌ بردووه‌.
له‌و به‌شه‌ی‌ نووسراوه‌كه‌دا هاتووه‌ «وا تێگه‌یشتم له‌ وه‌ڵامه‌كه‌یان سه‌ردار (استوار) له‌به‌ر خاتری ئه‌مان (واته‌ دۆسته‌كان) تا دوای‌ هه‌ڵبژاردن تۆپباران ناكات‌و له‌دواییدا ده‌یكات«.
له‌ هه‌مان نووسراودا، نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان له‌ئێران داوا له‌ د. به‌رهه‌م ساڵح ده‌كات كه‌ وه‌ڵامێكی‌ راپۆرتێك بداته‌وه‌ كه‌ به‌ ژماره‌ (39) له‌ رۆژی‌ 30/2010 له‌ لایه‌ن نوێنه‌رایه‌تییه‌وه‌ ئاڕاسته‌ی‌ كراوه‌.له‌و نووسراوه‌دا ده‌ڵێت «ئه‌گه‌ر وه‌ڵامه‌كان دوابكه‌وێت، ئه‌وه‌ به‌ بڕوای‌ من تۆپبارانه‌كان به‌رده‌وام ده‌بێت«.
ئه‌م نووسراوه‌ هه‌فته‌یه‌ك دوای‌ ئه‌وه‌ دێت كه‌ ژماره‌یه‌ك ئه‌ندام‌و لایه‌نگریی پارتی‌ دیموكرات ده‌ستگیركرابوون‌و له‌ رۆژنامه‌كانی‌ ئه‌و وڵاته‌ بڵاوكرانه‌وه‌. كه‌ شه‌ش كه‌سیان چه‌كیان پێبووه‌.
له‌ نووسراوه‌كه‌دا ناویان به‌ «ده‌سته‌یه‌ك له‌ جه‌ماعه‌تی‌ پارتی‌ دیموكراتی‌ لاده‌ر هاتووه‌« هه‌روه‌كو خۆی‌ ئاماژه‌ی‌ پێكردووه‌ له‌نووسراوه‌كه‌دا وریایی ده‌داته‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم كه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ سه‌ره‌تای‌ به‌هاره‌و توانای‌ په‌یدابوونی‌ جموجوڵی‌ چه‌كداریی له‌ ئارادایه‌، پێده‌چێت ناوچه‌كان بۆردومان بكرێنه‌وه‌ له‌ لایه‌ن كۆماری‌ ئیسلامییه‌وه‌.
راپۆرته‌كه‌ی‌ نازم ده‌باغ بۆ د. به‌رهه‌م ساڵح
به‌پێی نووسراوی‌ ژماره‌ی‌ (39) كه‌ له‌ به‌رواری 30/1/2010 له‌لایه‌ن نوێنه‌رایه‌تی‌ حكومه‌ت له‌ تاران ئاڕاسته‌ی‌ د. به‌رهه‌م ساڵح كراوه‌و له‌نو‌وسراوه‌كه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌دا داوای‌ وه‌ڵامی لێده‌كات، بریتییه‌ له‌و دانیشتنه‌ی‌ كه‌ له‌ 28/1/2010 له‌ پیرانشار به‌ڕێوه‌چووه‌ تایبه‌ت به‌ ناوچه‌ سنورییه‌كانی‌ هه‌رێم.
وه‌كو له‌ نو‌وسراوه‌كه‌دا ئاماژه‌ی‌ پێكراوه‌، كۆبوونه‌وه‌كه‌ به‌ ئاماده‌بوونی‌ ئاغای‌ فروزه‌نده‌و نوێنه‌ری (حاجی-س) سه‌ردار (استوار) فه‌رمانده‌ی‌ هه‌مزه‌و سه‌ردار (محمدی) فه‌رمانده‌ی‌ ره‌مه‌زان‌و ئاغای‌ (رئیسی) لێپرسراوی‌ وه‌زاره‌ت بۆ پارێزگای‌ ئازاربایجانی‌ غه‌ربی‌و ئاغای‌ (محمدی‌) له‌ وه‌زاره‌ت لێپرسراوی‌ كوردستان و شاندی‌ حكومه‌تی هه‌رێم به‌ ئاماده‌بوونی‌ نازم عومه‌ر ده‌باغ به‌ڕێوه‌چووه‌.
به‌پێی ئه‌و نو‌وسراوه‌ بێت، كۆبو‌ونه‌وه‌كانی‌ پێشوو سه‌رجه‌میان گرژییان تێكه‌وتووه‌، چونكه‌ له‌ نووسراوه‌كه‌دا هاتووه‌ ئه‌مه‌ «یه‌كه‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌ كه‌ هیپچ جۆره‌ ته‌شه‌نوجێكی‌ تێدا نه‌بوو، هه‌موو گله‌ییه‌كانیان به‌ زمانی‌ گوڵ پێشكه‌ش كرد«.واته‌ مه‌به‌ست لێی لایه‌نی‌ ئێرانییه‌.
له‌و نووسراه‌وه‌دا كه‌ وه‌كو راپۆرتێك ئاڕاسته‌ی‌ د. به‌رهه‌م ساڵح كراوه‌، تێیدا چه‌ند خاڵێك خراوه‌ته‌ڕوو كه‌ تێیدا هاتووه‌:
1. سوپاسیان كرد كه‌ چالاكییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌و دیموكرات به‌ هه‌موویانه‌وه‌ له‌ جاران كه‌متربووه‌، به‌ڵام چه‌ند نموونه‌یه‌كیان باسكرد كه‌ مه‌فره‌زه‌ی‌ (عومه‌ر ئیلیخانی‌ زاده‌و مسته‌فای‌ هیجری) هه‌ندێ چالاكییان ئه‌نجامداوه‌.
2. باسیانكرد كه‌ نابێت له‌باره‌گاكانیان ده‌وره‌ی‌ سه‌ربازیی بكه‌نه‌وه‌و به‌ چه‌كه‌وه‌ هاتوچۆ بكه‌ن‌و دوو پێشنیاریان كرد كه‌ (أ): چه‌كه‌كانیان لێوه‌ربگیرێت. (ب) : پاسه‌وانی‌ پێشمه‌رگه‌و خاڵی‌ پشكنینیان بۆ دابنرێت. به‌ پێی نووسراوه‌كه‌، كه‌ریم سنجاری وه‌زیری‌ ناوخۆ له‌ وه‌ڵامدا وتوویه‌تی‌ دیراسه‌ی‌ ده‌كه‌ین.
3. دوو زانیاریاندا كه‌ جه‌ماعه‌تی‌ (موجاهیدنی‌ خه‌لق) هاتوون له‌ناوچه‌ی‌ هه‌رێم‌و له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ (پ.ك.ك ‌و پژاك)دا پایه‌گایان هه‌یه‌ بۆ راهێنان‌و په‌یوه‌ندی.
4. وتیان (پ.ك.ك‌و پژاك) چالاكییان زیاتر بووه‌ نه‌ك كه‌متر، چ بۆ كاری تیرۆرو چ بۆ كاری ته‌قینه‌وه‌.
5. وتیان له‌سه‌فه‌ری‌ دوایی هه‌ولێر، رێككه‌وتننامه‌یه‌كمان نو‌وسیوه‌ لای‌ به‌ڕێز (نێچیرڤان)ماوه‌، بڕیاربوو هه‌ردوولا واژۆی‌ بكه‌ین، وه‌ڵامی نییه‌.
6. وتیان ئاماده‌ین ناوچه‌كانی‌ (پ.د.ك‌و پژاك) پاكسازیی بكه‌ین، چ به‌ ته‌نهاو چ هاوكاریی ئێوه‌و ته‌سلیمی خۆتانی‌ بكه‌ینه‌وه‌، له‌ وه‌ڵامدا كاك (كه‌ریم سنجاری) فه‌رمووی‌ ئێمه‌ له‌ تواناماندا نییه‌ شه‌ڕیان له‌گه‌ڵ بكه‌ین، به‌ڵام دیراسه‌ی‌ ده‌كه‌ین.
7. وتیان په‌كه‌كه‌و پژاك سوودیان له‌و تۆپباران نه‌كردنه‌ وه‌رگرتووه‌. دوایی ئێمه‌ له‌گه‌ڵ ئێوه‌ بڕیاربوو دوو مانگ تۆپباران رابگرین، ئه‌وه‌ مانگێك به‌سه‌ردا تێپه‌ڕی كه‌ چی چالاكییان زیادیكردووه‌و ئێوه‌ وه‌ڵامتان نه‌بوو. كاك كه‌ریم فه‌رمو‌وی‌ ئێوه‌ ئازادن‌و ده‌توانن تۆپبارانی‌ شوێنه‌كانیان بكه‌ن، به‌ڵام مه‌چن تۆپبارانی‌ دێیه‌كان و شوێنی‌ هاوڵاتیان بكه‌ن، (GPs)مان بده‌نێ‌ تا بۆ شوێنه‌كانی‌ دیاری بكرێ.
8. چه‌ندین نموونه‌یان هێنا كه‌ له‌ ناو ئێران گر‌ووپ‌و كه‌سانێك تاوانی‌ دزی‌و كوشتن ئه‌نجام ده‌ده‌ن هه‌ڵدێن بۆ كوردستان و ده‌حه‌وێنه‌وه‌، دیاره‌ كاك كه‌ریم‌و شانده‌كه‌ی‌ وتیان به‌ پێی یاسا شكایبه‌تیان لێبكه‌ن و بیده‌ن به‌ كونسوڵگه‌ریی، ئێمه‌ش به‌ پێی یاسا ره‌فتاریان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌ین‌و ده‌یانده‌ینه‌ دادگاو ته‌سلیم به‌ ئێوه‌یان ده‌كه‌ینه‌وه‌. هه‌روه‌ها له‌لای‌ ئێمه‌ش كه‌سانی‌ وا هه‌ن كه‌ هاتوونه‌ته‌ ئێران.
9. زۆربه‌ی‌ شوێنه‌كان كه‌ پێویسته‌، ئێستا ره‌بایه‌ی‌ لێ دانه‌نراوه‌.
10. دیاره‌ زۆر رازیبوون له‌ناوچه‌ی‌ سلێمانی‌، به‌ڵام له‌ناوچه‌ی‌ براده‌رانی‌ هه‌ولێر وتیان كارێكی‌ وا نه‌كراوه‌.
11. من پێموایه‌ له‌ ده‌رووندا گله‌ییان هه‌بوو، به‌ڵام شێوه‌ی‌ ده‌ربڕینیان جیاوازبوو، بۆیه‌ له‌گه‌ڕانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ ئاغای‌ سه‌ردار فروزه‌نده‌ له‌ناو فڕۆكه‌ باسم كردو داوام لێكرد كه‌ من له‌م هه‌فته‌یه‌ خۆم ده‌چم بۆ لای‌ به‌ڕێز كاك (دكتۆر به‌رهه‌م) و په‌له‌مه‌كه‌ن، وادیاره‌ فه‌رمانده‌ی‌ هه‌مزه‌ شوێنه‌كانی‌ تۆپباران كرد.
ئێران داوای‌ چه‌ككردنی‌ نه‌یاره‌كانی‌ له‌ پێشمه‌رگه‌ كردووه‌
به‌پێی نو‌وسراوی‌ ژماره‌ (176) كه‌ رۆژی‌ 18/5/2010 ئاڕاسته‌ی‌ د. به‌رهه‌م ساڵح كراوه‌؛ تێیدا هاتووه‌، 17/5/2010 كۆبو‌ونه‌وه‌ هاوبه‌شه‌كه‌ ئه‌نجامدرا له‌كات‌و شوێنی‌ دیاریكراوی‌ خۆیدا ئه‌م خاڵانه‌ی‌ كه‌ گرنگ بوو باسی‌ لێوه‌ كرا وه‌كو كۆنو‌وس له‌سه‌ری رێككه‌وتین.
1- هه‌ردوو مانگ جارێك له‌كاتی‌ پێویستدا ئه‌م جۆره‌ كۆبو‌ونه‌وانه‌ بكرێت.
2- چوار كۆمیته‌ی‌ ناوچه‌یی‌ له‌م شوێنانه‌ دروست بكرێت. ناوچه‌ی‌ حاجی‌ ئۆمه‌ران _ خانێ. ناوچه‌ی‌ سه‌رده‌شت _ قه‌ڵادزێ. ناوچه‌ی‌ پێنجوێن _ مه‌ریوان. ناوچه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ _ پاوه‌
یه‌كه‌م: ئه‌م كۆمیتانه‌ له‌به‌رواری‌ 24/5/2010 هه‌ریه‌كه‌‌و له‌شوێنه‌كانی‌ خۆیان كۆبو‌ونه‌وه‌ ده‌كه‌ن‌و ئه‌فسه‌ری‌ هه‌ماهه‌نگی‌‌و لێپرسراوی‌ بۆ دیاری‌ ده‌كرێت.
دووه‌م: ئه‌مانه‌ زانیاری‌ ده‌گۆڕنه‌وه‌‌و پلانی‌ ناوچه‌یی‌ دیاری‌ ده‌كه‌ن به‌دزه‌كردنی‌ چه‌كداره‌كان.
سێیه‌م: كۆمیته‌كان چاودێری‌ چالاكی‌ قاچاغچییه‌كان ده‌كه‌ن به‌تایبه‌ت بۆ چالاكیی‌ ماده‌ هۆشبه‌ره‌كان‌و مه‌شروبات، چونكه‌ ئه‌وانه‌ بوونه‌ته‌ باندی‌ گه‌وره‌ له‌رووی‌ چه‌كداركردنی‌ گر‌ووپه‌كه‌یان‌و ده‌ستبه‌سه‌راگرتنی‌ شوێنی‌ قاچاغچییه‌كان هه‌روه‌ك (جه‌وهه‌ری‌ سدیق خان) ئه‌مانه‌ له‌ئاینده‌دا ده‌بنه‌ خه‌ته‌ر.
3- تۆپبارانكردنی‌ شوێن‌و باره‌گاكانی‌ (په‌كه‌كه‌)‌و (پژاك).
4- جیاكردنه‌وه‌ی‌ هاوڵاتیان‌و چه‌كداره‌كانی‌ (په‌كه‌كه‌) بۆ ئه‌وه‌ی‌ زیاندار نه‌بن، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ بڕیاردرا كه‌ كۆمیته‌ ناوچه‌ییه‌كان به‌رنامه‌ی‌ خۆیان له‌گه‌ڵ یه‌كتری‌ دیاری‌ بكه‌ن‌و به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك له‌لایه‌ن به‌ڕێزان كه‌ریم سنجاری‌‌و كاك دكتۆر خه‌سره‌و تاكید كرا كه‌ رێگه‌ نه‌ده‌ن دێكان‌و هاوڵاتیان زه‌ره‌رمه‌ندبن، چونكه‌ دوژمنان زیاتر سوودی‌ لێوه‌رده‌گرن.
5- شاندی‌ ئێران داوای‌ كرد كه‌ كۆماری‌ ئیسلامی‌ ئێران توانای‌ هه‌یه‌ ناوچه‌كان پاكسازیی‌ بكات‌و دوایی‌ راده‌ستی‌ هێزه‌كانی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ بكات و بیپارێزن، ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌ هه‌رێم هاوكاری‌ ناكات با چاوی‌ خۆی‌ بنو‌وقێنێت‌و یه‌كلایه‌نه‌ ئه‌م كاره‌ ده‌كه‌ین، به‌مه‌رجێك رێگایان لێبگرن نه‌چنه‌ ناوچه‌كانی‌ تری‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم، دیاره‌ شاندی‌ هه‌رێم تائكیدی‌ كرد كه‌ ناتوانن به‌شداری‌ شه‌ڕ بكه‌ین‌و تاقیكردنه‌وه‌كانی‌ پێشوویان سه‌ركه‌وتوو نه‌بووه‌ و پاراستنی‌ مه‌رز په‌یوه‌ندی‌ به‌هێزه‌كانی‌ پاسه‌وانانی‌ سنوره‌وه‌ هه‌یه‌، كه‌ ئه‌ویش له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ حكومه‌تی‌ عێراقیدایه‌‌و تائێستا هیچ كۆمه‌كێكی‌ نه‌كردووه‌ بۆ به‌هێز بوونیان، هه‌رچی‌ كراوه‌ بۆ پاراستنی‌ مه‌رز به‌هاوكاری‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ بووه‌، ئێمه‌ لای‌ خۆمانه‌وه‌ دیراسه‌ی‌ ده‌كه‌ین‌و مه‌سه‌له‌ی‌ چاوبه‌ستن تازه‌یه‌، به‌ڵام ده‌كرێت هه‌ر كاتێك ویستان شوێنه‌كانیان تۆپباران بكه‌ن ئه‌وه‌ له‌و شوێنانه‌ی‌ پێویست بكات بنكه‌ دیاری‌ ده‌كه‌ین‌و ئێوه‌ش هاوكارییان بكه‌ن.
6- چه‌ك داماڵینی‌ ئه‌و بنكانه‌ی‌ سه‌ر به‌لایه‌نه‌كانی‌ ئێرانییه‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان له‌باره‌گاكانیان له‌شارو شارۆچكه‌كان له‌لایه‌ن هێزی‌ پێشمه‌رگه‌‌و ئاسایشه‌وه‌ پارێزگاری‌ بكرێت.
شاندی‌ هه‌رێم تاكیدی‌ كرده‌وه‌ كه‌ به‌سه‌رپه‌رشتی‌ به‌ڕێز سه‌رۆكی‌ هه‌رێم كاك مه‌سعود‌و به‌ڕێزان كاك دكتۆر به‌رهه‌م‌و كاك ئازاد به‌رواری‌‌و شانده‌كه‌ی‌ هه‌رێم كۆبو‌ونه‌وه‌ كراوه‌‌و یه‌كێك له‌بابه‌ته‌كانی‌ ئه‌م كێشانه‌ بووه‌‌و بڕیاردراوه‌ كه‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم به‌توندی‌ هه‌ڵوێست وه‌ربگرێت له‌سه‌ر هه‌موو ئه‌وانه‌ی‌ گوێڕایه‌ڵ نابن‌و پابه‌ندی‌ رێزگرتن له‌ئاسایشی‌ هه‌رێم نابن، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش بانگ ده‌كرێن‌و بۆ دواجار ئاگادارده‌كرێنه‌وه‌.
7- باسی‌ هاتوچۆ ‌و بوونی‌ په‌كه‌كه‌ كرا له‌ناو ئێراندا كه‌ بڕیاردرا دوا زانیاری‌ له‌م باره‌یه‌وه‌ ئاڵوگۆڕ بكرێت‌و ئیجرائاتی‌ توند بكرێت، هه‌روه‌كو شاندی‌ هه‌رێم ته‌ئكیدی‌ كرده‌وه‌ كه‌ به‌هیچ شێوه‌یه‌ك رێگه‌ نه‌دراوه‌ له‌رێگه‌ی‌ هه‌رێمه‌وه‌ به‌تایبه‌تی‌ فڕۆكه‌خانه‌ كه‌سیان بێنه‌ كوردستان، به‌ڵام له‌ئێرانه‌وه‌ هاتوچۆ ده‌كه‌ن‌و نوێنه‌ریان هه‌یه‌.
8- باسكراو رێككه‌وتن كه‌ بنكه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ به‌تایبه‌ت ناوچه‌ی‌ شلێر‌و پێنجوێن دابنرێن بۆ پاراستنی‌ مه‌رز‌و هاوكاری‌ بكرێن.
9- باسكرا كه‌ هه‌ندێ له‌ئه‌ندام‌و كادیرانی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتی‌ وه‌كو تاك هاوكاری‌ چه‌ك‌و ئاسانكاریی‌ هاتوچۆ‌و حه‌وانه‌وه‌ بۆ پژاك‌و په‌كه‌كه‌ ده‌كه‌ن، بڕیاردرا زانیارییه‌كان به‌یه‌كتری‌ بده‌ن‌و ئیجرائات بكرێت.
10- داوایان كرد گۆڤارێك به‌ناوی‌ ئیسرائیل كورد به‌مۆڵه‌تی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم له‌كوردستان ده‌رده‌چێت‌و رێگای‌ ده‌رچوونی‌ لێ بگیرێت، كاك كه‌ریم دڵنیای‌ كردن كه‌ رێگایان پێ نادرێ‌و بڕیاردرا كه‌ دابخرێت‌و ده‌رنه‌چێت

۱۳۹۴ فروردین ۲۷, پنجشنبه

ئێران لە جێگەی خوێندکار، سیخوڕ دەنێرێتە دەرەوە

ئێران لە جێگەی خوێندکار، سیخوڕ دەنێرێتە دەرەوە

ARK 
پۆلیسی ئەمنیەتیی نۆروێژ بە فەرمی رایگەیاندووە کە خوێندکارانی ئێرانی لەکاتی خوێندن لەناوەندە فێرکارییەکانی ئەو وڵاتە، سەرقاڵی کۆکردنەوەی زانیاری بەمەبەستی دروستکردنی چەکە کۆمەڵکوژەکانن.
ئەو تاوانە لەلایەن بەرپرسی پێوەندییەکانی پۆلیسی نۆورێژ(PST) ـەوە راگەیەندراوە.
رۆژنامەی " آفتن پوستن" لەزاری بەپرسانی ی نۆروێژەوە بڵاوی کرووەتەوە، زانکۆکانی ئێران بە هاوکاری دەوڵەت وبەشێوەی رێکخراو بڕوانەمەی ساختە بۆ خوێندکاران دروست دەکەن.
ئارنە کریستین لەدرێژەدا ئەو خوێندکارە دەرکراونەی بەوە تۆمەتبار کردووە کە ویستوویانە گەمارۆ نێودەوڵەتییەکانی زانستی ـ تەکنیکی سەر ئێران بشکێنن.
کاناڵی ٢ی نۆروێژ لە راپۆرتێکدا باسی لەدەرکردنی ئەو ٦٤ خوێندکارەی ئاستی کارناسی باڵا و دوکتوڕا کردووە و رایگەیاندووە، چوونەسەری رێژەی خوێندکارانی ئێرانی لەرشتەی " فیزیکی هەستەیی"، ئێلکترۆنیک، مێتالۆژی و مکانیک هۆکاری ئەو گۆمان کردنە بووە.
 دەوڵەتی نۆروێژ خۆی لەهێنانی شوناسی ئەو خوێندکارانە بواردووە، بەڵام رایگەیاندووە ئەو ٦٤ کەسە لەهەوڵی وەدەست خستنی زانیاری لەسەر چەکە کۆمەڵکوژەکان بوون.
لەحاڵی حازردا ٣٠٠ خوێندکاری ئێرانی لە نۆروێژ سەرقاڵی خوێندنن.
پێشتریش دەوڵەتی هۆڵەند لە ساڵی ١٣٨٧ و ١٣٩١دا یاسایەکی تایبەتی سەبارەت بە خوێندنی خوێندکارانی ئێرانی لە وڵاتەکەیدا پەسند کردبوو.

۱۳۹۴ فروردین ۲۴, دوشنبه

توافق هستەای با امتیاز توافق سرکوب بیشتر !؟

توافق هستەای با امتیاز توافق سرکوب بیشتر !؟

ARK
طبق گزارشی از "کمیته بین المللی علیه اعدام" صبح روز شنبه ۱۵ فروردین ماه یک زندانی در زندان زابل به دار آویخته شد و حداقل ۲ زندانی دیگر در این زندان که ۲ روزاست به ستونها بسته شده اند در انتظار اجرای حکم اعدام بسر می برند.
روز شنبه ۱۵ فروردین ماه زندانی امیر قائمی که نزدیک به ۸ سال در بند ۱ زندان مرکزی زابل زندانی بود در این زندان به دار آویخته شد.
در حال حاضر ۲ زندانی دیگر به نام های زاهد نوسانی ۳۰ ساله که ۴ سال در بند ۲ زندانی می باشد و زندانی محمد سارانی حدودا ۲۹ ساله از بند ۱ زندان مرکزی زابل در انتظار اجرای حکم اعدام بسر می برند. این ۲ زندانی از روز جمعه به ستون بسته شده اند و در انتظار اجرای حکم اعدام هستند.
روز جمعه ۱۴ فروردین ماه ۴ زندانی به نام های امیر قائمی، زاهد نوسانی،محمد سارانی و محمد سراوندی را از بندهای ۱ و ۲ زندان مرکزی زابل خارج نمودند وآنها را به ستونهای از پیش تعیین شده بستند . لازم به ذکر است در زندان مرکزی زابل ، زندانیانی که برای اجرای حکم اعدام از سلولهای خود خارج می شوند تا زمان اعدام به ستونهایی در درون زندان بسته می شوند .
زندانیان در طی این مدت که معمولا بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد به این حالت نگهداری می شوند و امکان استراحت و خوردن غذا را ندارند. حکم زندانی محمد سراوندی ۵۰ ساله از بند ۱ زندان مرکزی زابل در آخرین لحظات متوقف گردید و به وی گفته شد که حکم او به حبس ابد تبدیل شده است.
حکومت جمهوری اسلامی پس از توافق ضمنی اتمی با ۵+۱ برای ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه موج جدید اعدام را در زندانهای خود آغاز نموده است.
خبرها نیز حاکیست کە زندانیان زندان کرج شورش نمودەاند، هنگامی کە مامورین زندان برای بردن ۲۲ نفر به سالن ۲  ” ندامتگاه کرج”  آمده بودند و وقتی اولین نفر اصغر امیری را میخواستند ببرند ، شورش آغاز شد.
 زندانیان با سنگ به گارد حمله کرده، شیشه ها را شکسته و وارد هوا خوری شدند.  ساعت چهار بعد از ظهر روز یکشنبه در کرج، زد و خورد و درگیری با گارد زندان ادامه داشته و زندانبانان سعی میکنند ارتباط زندان با بیرون را قطع کنند.
بعد از یک تشنج چند ساعته ، گارد زندان اوضاع را آرام کرده و زندانیان را به بندها برد. تا کنون خبری از انتقال محکومین به اعدام به سلول انفرادی دریافت نکرده ایم.

با توجە بە اینکە مردم ایران انتظار داشتند بعد از توافق هستەای با غرب، یک فضای جدید سیاسی اقتصادی در کشور بوجود بیاید و راه را برای بهبود وضع آزادی و حقوق بشر بهتر و هموارتر سازد، میبینیم جمهوری اسلامی تمامی امیدهای مردم را بە باد دادە و از این فرصت نیز قصد سوءاستفادەهای کلان دارد.






۱۳۹۴ فروردین ۲۳, یکشنبه

بەراوردی شاخەکانی باشور و ڕۆژهەڵات و پرسێکی گرنگ

بەراوردی شاخەکانی باشور و ڕۆژهەڵات و پرسێکی گرنگ

ARK

  ئەمڕۆ ماڵپەڕی pukmedia  نوسیبووی: سێ هاووڵاتی لەشاخی پیرەمەگرون گیریانخواردوە داوای بەهاناوەچوونیان دەكەن.رێپێدراوی دارستانی پیرەمەگرون - یش وتی:
دوای ئاگاداركردنەوەمان بەڕێكەوتوین بۆ رزگاركردنیان، هەرچەندە كەشوهەواكەی ناوچەكەش لەبار نیەو باراناوییە، هەوڵی رزگار كردنیان دەدەین.
گوایە "ساڵانە ئەم روداوانە بەهۆی نەشارەزاییەوە رودەدەن" لەم ناوچەیە کە شاخەکانی وەک ناوچەکانی رۆژهەڵات سەخت نین.
ئەمەیە ئێمە دڵخۆش دەکات کە ڕۆژهەڵاتی کوردستان هێندە چڕ و شاخاوی و کوێستانی یە، دوژمن ناتوانێ زەربەمان لێبدات ئەگەر بتوانین متمانەی گەلەکەمان وەدەست بێنین بۆ هاوکاریکردنی ئەم شۆڕشە تازەیەمان.

بەراوردی "شاهۆ" و "چلچەمە" لە گەڵ "پیرەمەگرون"


١- شاخی پیرەمەگوون کەوتۆتە ڕۆژئاوای شاری سلێمانی یەوە،کە بەرزی یەکەی دەگاتە ٢٦٢٤ مەتر لەسەر ئاستی ڕووی دەریاوە بەرزە کۆمەڵێک ئەشکەووتی دێرینی تیا هەڵکەوتووە کە سەردەمانێک بووە بریتی بووە لە ماڵ و دیوەخانی کورد بلە کۆندا و لەسەردەمی شۆڕشیشدا سەنگەرو پەناگەی پێشمەرگە بووە،بە یەکێک لە لووتکە کانی زینجیرەچیاکانی زاگرۆس هەژمار دەکرێ ودرێژیەکەی دەگاتە ٧ کیلۆمەتر.

٢-  شاهۆ کە بەشیکە لە کوێستانەکانی زاگرۆس  بەرزییەکەی ٣٤٠٠ مەترە لەسەر ئاستی ڕووی دەریاوە و لە ناوچەی هەوراماندا هەڵکەوتوە درێژاییەکەی بە شێوەی زنجیرەیی ٧٥کیلۆمەتر لە لێواری چۆمی سیروان لە لای بەنداوی داریان و پاناییەکەی ١٥ کیلۆمەتر لە پاوەوە تا ژاوەرۆ هەڵکەوتوە کە گرنگییەکی زۆری بۆ خەبات هەیە و دوو پارێزگای سنە و کرماشان پێکەوە دەبەستێتەوە.


 
٣- شاخی چلچەمە بە بەرزیی ۳٬۱۳۷ مەتر لە ئاستی دەریاوە، سێ شاری پارێزگای سنە واتە: سەقز و دیواندەرە و مەریوان پێکەوە دەلکێنێ و لە هەر سێ شارەکەش پانتاییەکی زۆر و فراوان داگیر دەکات.

لە چوار وەرزی ساڵدا بەفری پێوەیە و بێجگە لە خۆی زنجیرە شاخێکی زۆر لە خۆ دەگرێت کە ٢٠ لوتکەیان زۆر بەناوبانگن:
 شاه‌نشین، داڵاش، دوبرار، سوڵتان ئه خزه ر توو، باینچۆ،ئەفراسیاو، کانی میران، مزگەت و میرزا و ... هتد لەو لوتکە سەرکەشانەن. ساراڵ و سەرشیو و خوڕخوڕە سێ ناوچەی شاخاوی و بەرزی ناوچەکانی دیواندەرە و مەریوان و سەقزن کە لە هەرێمی چلچەمەدا هەڵکەوتوون.
تەنیا شاخی شانشینی چلچەمە خۆی چەند کەل و لوتکەی هەیە بە ناوەکانی: کەلی با، یان یاڵی مله که وه، یاڵی کانی زلێخا یا قولەی زلێخا، یاڵی گاوه لاڵ، یال بەرده قیبله، یاڵی شانشین، یاڵی کاڵ کاڵی، یاڵی دەلۆ، یاڵی ئه ستێره ڕەش.


بۆیە دەبێ دیسانەوە هێنانە گۆڕی شەڕی چەکدارانە دژی کۆماری ئیسلامی لە ناوخۆی وڵات و بە پشت بەستن بەم شاخە بەرزانە بە مومکین بزانین.

دوو ڕۆژە شەڕ لە نێوان گەریلا و ئەرتەشی تورک بەردەوامە.

دوو ڕۆژە شەڕ لە نێوان گەریلا و ئەرتەشی تورک بەردەوامە.

ARK
بە گوێرەی زانیارییەکانی ماڵپەڕی "خەندان" - به‌رپرسی ناوه‌ندی راگه‌یاندن و چاپەمه‌نی ھێزی پاراستنی گه‌ل ھه‌په‌گه‌ زانیاری ته‌واو له‌سه‌ر شه‌ڕو پێكدادانه‌كانی دوو رۆژی رابردووی نێوان سوپای توركیاو گه‌ریلاكانی ھه‌په‌گه‌ی له‌ پارێزگای ئاگری بۆ خه‌ندان پشتڕاستكرده‌وه‌و رایگه‌یاند "له‌و شه‌ڕو پێكدادانه‌دا ١٢ كوژراو بریندار له‌ سوپای توركیا كه‌وتووه‌ته‌وه‌".
له‌و باره‌یه‌وه‌ به‌ختیار دوغان، به‌رپرسی ناوه‌ندی راگه‌یاندن و چاپه‌مه‌نی ھێزی پاراستنی گه‌ل ھه‌په‌گه‌، تایبه‌ت به‌ خه‌ندانی راگه‌یاند: "له‌ 10ی ئه‌م مانگە له‌ ناوچه‌ی ئاگری شه‌ڕو پێكدادان له‌ نێوان گه‌ریلاكانی په‌كه‌كه‌و سوپای توركیادا دروستبوو".
وتیشی: "ئه‌وه‌ی سوپای توركیاو میدیاو ده‌زگا راگه‌یاندنه‌كانیان و سه‌رۆكی ئه‌و وڵاته‌ باسیان لێوه‌كردووه‌ دووره‌ له‌ راستیه‌وه‌".
ئه‌وشی خسته‌ڕوو: "هه‌ندێك هه‌ڤاڵانی ئێمه‌ له‌و ناوچه‌یه‌ جێگیربوون سوپای توركیاش ئۆپراسیۆنێكی به‌رفراوان له‌و شوێنه‌ ده‌ستپێكرد".
به‌رپرسی ناوه‌ندی راگه‌یاندن و چاپه‌مه‌نی هێزی پاراستنی گه‌ل ھه‌په‌گه‌ ، ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد: "دوای ده‌ستپێكردنی ئه‌و ئۆپه‌راسیۆنه‌ی سوپای توركیا شه‌ڕ له‌ نێوان ھه‌ردوولادا دروستبوو گه‌ریلایه‌كی هه‌په‌گه‌ و ئه‌ندامێكی پێشووی ھه‌ده‌په‌ شه‌ھیدبوون و كه‌سێكیش برینداربوو".
دوغان روونیشیكرده‌وه‌: "له‌ ئه‌نجامی ئه‌و شه‌ڕو پێكدادانه‌شدا پێنج له‌شكری سوپای توركیا كورژان و حه‌وت برینداریشیان لێكه‌وته‌وه‌".
جێی باسه‌ دوێنێش فڕۆكه‌ جه‌نگیه‌كان توركیا سنووری هه‌رێمی كوردستانیان به‌زاند، له‌ ناوچه‌كانی نهێل و نێروه‌و رێكان و چیای مه‌تیناو ناوچه‌كانی پاراستنی مه‌دیا به‌ نزمی سوڕاونه‌ته‌وه‌، به‌ڵام ده‌نگی بۆردومانی ئه‌و فڕۆكانه‌ نه‌بیسترا .

ئاگادارییەک لە "ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان"

ئاگادارییەک لە "ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان"
ARK
هەموو لایەک ئاگادار ئەکەینەوە کە ماوەیەک لەمەوبەر کەس یان کەسانێک بەناوی نوێنەری "ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان" سەردانی حیزب و لایەنە سیاسییەکانی کوردستانیان کردوە بە مەبەستی کۆکردنەوەی یارمەتی و هاوکاری.
داوا لە هەموو لایەک دەکەین لە پێشدا بە مەبەستی وەرگرتنی زانیاری تایبەت سەردانی لاپەڕەی سەرەکیی ئەرتەش بکەن و لێرەوە ئیمێڵ یان ئامێری پێوەندیی خۆیان وەربگرن.
تکایە چیتر کەس بە ناوی نوێنەری ئەرتەش وەرمەگرن مەگەر ئەوەی لە پەیجی فەرمیمانەوە ڕاستەوخۆ پێتان دەناسێندرێت.
ڕێز و حورمەتی دووبارەی ئێمە بۆ هەموو نیشتمان پەروەران و دڵسۆزانی خەباتی گەلەکەمان.
بژی کورد
بژی ئازادی

پێوەندییەکانی کورستانی
ئەرتەشی ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان
١٢/٤/٢٠١٥

۱۳۹۴ فروردین ۱۹, چهارشنبه

توهین بە زبان مادری یا تدریس؟

توهین بە زبان مادری یا تدریس؟


 ARK
چاپ یک کتاب ٦٧ صفحەای بجای "خواندن بە زبان مادری" آنهم در اول دبیرستان، چیزی جز تحمیق خویش نخواهد بود اگر باور کنیم جمهوری اسلامی آمادە است حقوق ملی ما را بە رسمیت بشناسد.
 سی و پنج سال پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، اسفند ماه سال گذشته، گامی عملی برای اجرای بخشی معطل مانده از یکی از اصول این قانون برداشته شد و برای نخستین بار، تدریس رسمی زبان و ادبیات کُردی، در قالب کتابی درسی که به عنوان ضمیمه کتاب فارسی دوره اول متوسطه تدوین شده، در مدارس شهرستان سقز در استان کردستان آغاز شد.
بر اساس گزارش‌ وب‌سایت کُردی /فارسی "روانگه"، روز شنبه ۹ اسفندماه در مدرسه صلاح الدین ایوبی سقز در استان کردستان طی مراسمی از کتاب آموزش زبان کُردی رونمایی شد.
برابر با اصل پانزده قانون اساسی، "زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است".
بخشی از این قانون که ناظر بر استفاده از زبان‌های غیرفارسی شهروندان ایرانی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی است، هرچند با اعمال برخی محدودیت‌ها، به فعلیت رسیده است. اما بخش اخیر این اصل مبنی بر تدریس ادبیات "زبان‌های محلی و قومی" در مدارس تاکنون مجالی برای اجرا نیافته بود. این در حالی است که تقریبا در تمام ٣٥ سال گذشته وعده تحقق اجرای کامل اصل پانزده قانون اساسی جزیی ثابت از وعده‌های انتخاباتی اکثریت نامزدهای انتخابات مختلف در مناطق غیر فارس زبان ایران بوده است.
در آخرین اظهار نظر جنجالی پیرامون این موضوع، علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش، بهمن ماه سال ۹۲ در ملاقات با اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفته بود: "مطابق اصل ۱۵ قانون اساسی، آموزش ادبیات بومی و قومی می‌بایست صورت پذیرد و آقای رئیس‌جمهور هم در نطق‌های انتخاباتی‌شان این قول را داده‌اند."



اکنون خبر آغاز تدریس رسمی زبان و ادبیات کُردی در مدارس سقز را شاید بتوان گام مهم و تعیین کننده در اجرای کامل اصل پانزده قانون اساسی دانست. گامی که به گفته محمد عرفان پارسا، از معلمان ادبیات فارسی در سقز و یکی از مولفان این کتاب با استقبال بسیار خوب و غافلگیر کننده دانش‌آموزان و اولیا آنان مواجه شده است.
محمد عرفان پارسا می‌گوید: "تاکنون پنج هزار جلد از این کتاب ٦٧ صفحه‌ای با نام "وانه‌ی کوردی" (درس کُردی ) منتشر شده و به قیمت ١٧٠٠ تومان که هزینه چاپ آن است از طریق مدارس در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفته است. البته تقاضا برای کتاب در سطح شهرستان زیاد است، اما با توجه به نداشتن مجوز وزارت ارشاد، امکان فروش آزاد آن وجود ندارد و تنها بر حسب تقاضای مدارس در مجموعه‌های هزار تایی چاپ شده و در اختیار مدارس متقاضی قرار می‌گیرد."
در کتاب‌های فارسی جدیدی که برای پایه‌های هفتم و هشتم نظام آموزشی جدید در ایران تدوین شده است، فصل ششم کتاب، "ادبیات بومی" نام گذاری شده و به صورت سفید چاپ شده است. درمقدمه کتاب فارسی هر دو پایه در اشاره به فصل ششم آمده است: "فصل ادبیات بومی با درس‌های آزاد فرصتی بسیار مناسب برای توجه به گنجینه‌های فرهنگ سرزمینی و مشارکت دانش آموزان عزیز و دبیران گرامی در تالیف بخشی از کتاب است. پیشنهاد می‌شود برای تولید محتوای درس آزاد به موضوعات متناسب با عنوان فصل در قلمرو فرهنگ و ادبیات بومی و آداب محلی و نیازهای ویژه نوجوانان و دیگر ناگفته‌های کتاب توجه شود."
دبیران فارسی در این مقطع عموما بر حسب سلیقه خود و یا برخی هماهنگی‌های در سطح گروه آموزشی ادبیات شهرستان‌ها، محتوای این فصل را تدوین و تدریس می‌کنند. اما فکر نوشتن کتاب درسی کُردی مستقلی که همچون ضمیمه کتاب فارسی برای فصل ششم در سه پایه دوره اول متوسطه تدریس شود، از کجا می‌آید؟



کتاب کردی/ مخصوص دوره اول متوسطه
محمد عرفان پارسا می‌گوید: "جمعی ٧ نفره از دبیران ادبیات فارسی در شهرستان سقز به این نتیجه رسیدیم که برای فصل ششم دو پایه هفتم و هشتم و البته پایه نهم که هنوز کتاب تازه آن منتشر نشده است، اما انتظار می‌رود دارای فصل ادبیات بومی باشد، با توجه به ضرورتی که برای تدریس زبان و ادبیات کُردی و توانا ساختن دانش‌آموزان کُرد برای خواندن و نوشتن به زبان مادری قائل هستیم، کتابی کردی تالیف کنیم."
سازمان یونسکو نیز از سال ۱۹۹۹، روز ۲ اسفند ـ۲۱ فوریه ـ را به نام "روز جهانی زبان مادری" نام گذاری کرده، تا دولت‌ها و شهروندان جهان را به دادن اهمیت بیشتر به تدریس زبان مادری در مدارس فراخواند. در سال‌های اخیر نیز خواسته حق آموزش زبان مادری و فراتر از آن آموزش به زبان مادری یکی از مطالبات جدی بخشی از اقلیت‌های ملی/قومی در ایران بوده است، هر چند جواب چندانی از جانب حکومت و سیاست‌مداران نگرفته است.
در سال‌های اخیر، هر از چند گاهی خبری در رابطه با آموزش رسمی زبان‌های غیر فارسی در مدارس و یا دانشگاه‌های ایران منتشر شده و پس از مدت کوتاهی، این موضوع به فراموشی سپرده شده است. برای نمونه در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، تلاش‌هایی برای تاسیس رشته زبان و ادبیات کردی در دانشگاه کردستان آغاز شد و حتی برای داوطلبان کنکور سراسری سال ١٣٨٣، امکان انتخاب رشته زبان و ادبیات کُردی برای دانشگاه کردستان نیز فراهم شد، اما هیچ دانشجویی برای این رشته پذیرش نشد و در نهایت موضوع مسکوت ماند.
مرداد ماه سال گذشته نیز، معاون آموزشی دانشگاه کردستان خبر از تصویب نهایی رشته زبان‌های بومی با گرايش زبان و ادبيات كردی در وزارت علوم داد، اما تاکید کرد‌که برای راه اندازی این رشته در این دانشگاه و یا هر دانشگاه دیگری و پذیرش دانشجو برای آن، "بايد سه استاديار داشته باشيم كه متاسفانه اين تعداد استاد در رشته زبان و ادبيات کُردی وجود ندارد و به همين دليل امكان جذب دانشجو برای آن وجود ندارد." اما در مقابل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، دهم اسفند سال گذشته از تدریس دو واحد اختیاری زبان کُردی در سال ٩٤ در این دانشگاه خبر داد.



اما با توجه به فقدان آموزش رسمی زبان کُردی و فعالیت اندک و تعداد کم شمار آموزشگاه‌های خصوصی که زبان کُردی را تدریس می‌کنند، آیا همه دبیران کُرد ادبیات در شهرستان سقز، دارای دانش و تسلط کافی برای تدریس زبان و ادبیات کُردی هستند؟
عرفان پارسا از مولفان کتاب کُردی ضمن تائید این‌که همه دبیران ادبیات فارسی در شهرستان سقز کُرد هستند می‌گوید: "پس از اتمام تالیف کتاب و کسب موافقت گروه ادبیات فارسی اداره آموزش و پرورش سقز برای توزیع کتاب در مدارس، چند نفر از مولفان کتاب، کارگاه آموزشی شیوه تدریس کتاب کُردی و دوره فشرده آموزش زبان و ادبیات کُردی را برای دبیران فارسی متقاضی چنین دوره‌ای برگزار کردند." آقای پارسا می‌گوید از کارگاه و کلاس‌ها استقبال خوبی شده است و به نظر دبیران حاضر در کارگاه، آموزش برای آن‌ها مفید بوده است.
سال ١٣٨٩ ریاست اداره آموزش و پرورش سقز طی بخشنامه ای، واحدهای تحصیلی را ملزم به به کارگیری "زبان ملی" در کلاس‌های درس کرده بود. در این بخشنامه آمده بود: "احتراما ضمن اذعان به غنای زبان کردی و تاثیر آن بر صیانت فرهنگ ملی که نهایتا منجر به خودباوری و حفظ اصالت جامعه در مقابل فرهنگ بیگانه می‌شود، مع‌الوصف مستدعی است به رسم میزبانی جهت حفظ حقوق همکاران و دانش‌آموزان میهمان به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که جلسات و کلاس‌های درسی به زبان ملی برگزار و اداره شود."
اما ٤ سال پس از صدور بخشنامه بالا، آموزش و پرورش شهرستان سقز مانعی بر سر راه تدوین، توزیع و تدریس این کتاب در مدارس سقز ایجاد نکرده است. محمد عرفان پارسا تصریح می‌کند برای تالیف و انتشار کتاب هیچ کمک مادی یا پشتیبانی خاصی از جایی دریافت نکرده‌اند و زمانی نیز که جمع مولفان فکر اولیه تالیف کتاب درسی آموزش زبان کُردی را برای تدریس به عنوان فصل ادبیات محلی کتاب فارسی با سر گروه آموزشی ادبیات مطرح کرده‌اند، موضوع به اداره منعکس شده و پاسخ گرفته‌اند که این موضوع به گروه‌های آموزشی ربط دارد و اداره اظهار نظری نمی‌کند.






عرفان پارسا در ارتباط با ساختار کتاب درسی تالیف شده و زمانی که صرف تالیف آن شده می‌گوید: "این کتاب که برای سه پایه دوره اول متوسطه تالیف شده است، ساختاری شبیه کتاب فارسی همان مقطع دارد. برای هر پایه در مجموع ٤ یا ٥ مطلب تهیه شده است که شامل دو درس و دو یا سه عنوان برای روان خوانی نظم یا نثر است. هر کدام از مولفان مسئول تولید بخشی از محتوای کتاب بوده و در مجموع نزدیک به ٦٠ ساعت نیز جلسات مشترک برای انتخاب مطالب پیشنهادی و تدوین کتاب، زمان صرف شده است. زمان تدریس آن هم ٤ هفته خواهد بود و در مجموع ١٦ ساعت از زمان آموزش به آن اختصاص داده خواهد شد."
کتاب درسی "وانه‌ی کوردی" بیشتر بر آموزش خواندن و نوشتن کُردی متمرکز است و چندان به مباحث دستوری زبان کُردی نپرداخته است. اما از رهگذر این آموزش، دانش‌آموزان با برخی از شاعران و نویسنده‌گان کُرد از جمله ژیلا حسینی، مستوره اردلان، ماموستا هژار، ماموستا حقیقی و لطیف هلمت آشنا خواهند شد. زبان نوشتاری کتاب نیز، زبان معیار در لهجه سورانی زبان کُردی است.
با توجه به این‌که برخی از مدارس شهرستان سقز هوشمند هستند و برای کمک به دانش‌آموزان برای یادگیری روان‌تر و سریع‌تر زبان مادری، مولفان کتاب کردی نسخه صوتی کتاب را نیز تولید و روی یک سی‌دی تکثیر کرده‌اند. مولفان کتاب یعنی محمد عرفان پارسا، زاهد آرمی، عبدالخالق رحمانی، امیر حبیبی، انور برقی و محمود کرمی هر کدام بخشی از محتوای کتاب را در این سی‌دی روخوانی کرده‌اند.



به گفته آقای پارسا، هرچند دانش‌آموزان کنونی پایه هشتم، از امکان خواندن زبان کُردی در سال گذشته محروم بوده‌اند، اما چون درس نخست پایه هشتم نیز یادآور نکات درس پایه هفتم است، تدریس کتاب کُردی در هر دو پایه هفتم و هشتم در مدارس شهرستان سقز آغاز شده است و نمرات ارزیابی آن هم در سال نخست با تاثیر مثبت در نمره نهایی دانش‌آموز اعمال خواهد شد.
این مدرس زبان کردی در رابطه با امکان تسری ایده تالیف کتاب درسی به سایر شهرستان‌های استان کردستان می‌گوید: "کتاب به گروه‌های آموزشی اداره کل آموزش و پرورش کردستان ارسال شده است و بازخورد مثبتی هم گرفته است ولینک دانلود آن هم در وب‌سایت گروه آموزشی ادبیات گذاشته شده است. با توجه به تمایل گروه‌های ادبیات سایر شهرستان‌ها برای تدوین کتابی هماهنگ برای سراسر استان، قرار شده است که چهار نفر از تیم مولفان این کتاب، تابستان سال جاری در سنندج مستقر شده و با همکاری گروه‌ آموزشی ادبیات استان روی اصلاح و بازنویسی نسخه فعلی و یا نوشتن کتاب جدیدی برای همه استان کار کنند."
با همه اینها باید دید که آیا امکانی که نحوه تدوین کتاب فارسی دوره اول متوسطه فراهم کرده، می‌تواند فرصتی برای آموزش زبان مادری در سایر مناطق کردنشین ایران و همچنین مناطق ترک نشین، بلوچ و عرب و ترکمن و سایر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نیز باشد و مسیر را برای تدوین کتاب های درسی آموزش زبان مادری و ادبیات آن به کودکان غیر فارس هموار کند؟

۱۳۹۴ فروردین ۱۷, دوشنبه

بیانیە لوزان: یك موضوع انتخاباتی برای حزب اوباما یا بیشتر؟!


بیانیە لوزان: یك موضوع انتخاباتی برای حزب اوباما یا بیشتر؟!



"تحلیل مسائل روز از دیدگاه ارتش آ‌زاد"

ARK

با توجە بە انتخابات پیش رو و نارضایتی داخلی و خارجی در برابر سیاستهای اوباما در خارج و داخل امریكا، چنین بنظر میرسد كە این اقدام عجولانە كە ایران را در"غیاب رهبری" ایران كە در بیمارستان بسر میبرد در دام بیاندازند، یك نوع مچگیری زیركانە سیاسی آمریكا و متحدانش بحساب میاید. در حقیقت این یک نوع کمک انتخاباتی ایرانیها بە حزب اوباما بود کە هرگز خوش ندارند جمهوریخواهان جنگ طلب پا بە صحنەی کاخ سفید بگذارند و در اصل این یک نشانەی پرچم سفید برای سیاستمداران آتی کاخ سفید هم هست کە اگر احتمالا از جمهوریخواهان هم باشند حداقل راهی برای گفتگو با آنها باز شدە باشد.
در حقیقت این بیانیە با تمامی ابهاماتی کە دارد بیانگر مسائلی از این قبیل است:
اول اینكە با خاتمە دادن راند اول و شكست دادن ایران در "غیاب ولی فقیە" موضوع خاموش نمودن آتش جنگ با ایران را تا یكسال آیندە بە تعویق انداخت و این در حالیست كە ایران خودبەخود متعهد شدە است كە با گرفتن بعضی امتیازات نامعلوم، دست از مسئلە اتمی خویش بردارد.و این یک شکست دیپلوماسی مفتضحانەی سیاستمداران ایرانی بود کە در آیندە از عواقبش آگاه خواهند شد.
دوم اینكە ایران كنونی در یك جنگ یا بحران منطقەای درگیر بود و آمریكا این موضوع را بنفع خویش و انتخابات پیش روی آمریكا – با باز نمودن جبهەی جدید در یمن و تقسیم قوای ایران در چند جبهەی عراق و سوریە از یک سو و یمن از سوی دیگر -  بكار گرفت كە ایرانی كە توان جنگ در چندین میدان را داراست باید جلوی چشم آرای عمومی آمریكائیان بە مانند روسیەی دیگری مطرح شود كە میتواند حتی اهداف خویش را در داخل أمریكا مورد هدف قرار دهد و بایستی این مخاطرات را از پیش روی برداشت و این بە نفع حزب دمکرات تمام خواهد شد.
سوم اینكە ایران با دست خالی از این كنفرانس برگشت. معلوم بود كە طرفهای رقیب فشارهای كلانی را بر ایران وارد نمودەاند و امكان سقوط ایران با توجە بە پراكندگی قوا و ضعف رهبریش بسیار بیشتر از سالهای قبل بود.
بطور خلاصە میتوان گفت:  آمریكا و طرفهای رقیب با این تفاهم نامە حتی توان درك سیاسی و جرات ایران را برای مقابلە و رویارویی با جنگ احتمالی، روی میز مذاكرات نهادند كە از این امتحان طرف ایرانی سربلند بیرون نیامد و شكست خورد و این بیانگر این واقعیت است کە ایران نمیتواند دربرابر گزینەی نظامی چیزی بیشتر از صدام حسین ارائە دهد.
این غول پوشالینی كە در منطقە میتوانست هنرنمایی كند در حال مذاكرە با كهنەكارانی از كاخهای سپید و الیزە و... شكست فاحشی را متحمل شد و بقول اسرائیلیها حتی گزینەی نظامی نیز نمیتوانست احتمال حملەی بە اسرائیل و مخاطراتش را از میان بردارد كە ایران در این تعهدنامە بر عدم حملە بە اسرائیل صحە گذاشتە است.
کوتاه سخن اینکە: تحریمها برچیدە نخواهند شد. ایران بە میادین وسیعتری از جنگ کشاندە خواهد شد. با توجە بە انعقاد قرارداد با ایران در حضور روسیە و چین، امکان غنی سازی بیشتر و دستیابی بە امکانات هستەای بیشتر از این تاریخ ملغی خواهد شد. مگر اینکە از طریق گروههای مافیایی جهانی اقدام بە خرید بمب نمایند کە اینهم در این مرحلەی تاریخی منتفی خواهد بود.
موضوع آخر کە مهمترین موضوع مورد بحث خواهد بود، ایران با همکاریهای بیشمارش کە نفع اسرائیل و آمریکا را در منطقە داشتە است دیگر نمیتواند دست بە سیاه نمایی اذهان عمومی بزند و در این موضوع حتی تدابیر ولی فقیە نیز بە چالش کشیدە شد و موضوع انشقاق میان قدرتمداران ایرانی بحثی است کە این تفاهم نامە در آیندە بدنبال خواهد داشت و مبارزین واقعی را نیز تقویت خواهد نمود.

بهای ارز و انتظارات مردم بعد از لوزان

بهای ارز و انتظارات مردم بعد از لوزان


ARK
بعد از تفاهم نامە لوزان خیلیها شادی کنان بە خیابان ریختند و با علامت بهبود وضعیت اقتصادی و بازگشت بە دوران طلایی (١$ = ١٠٠٠ تومان) پایکوبی نمودند.
شاید این تفاهم نامە اشک خیلیها را درآوردە باشد اما وضعیت تنها برای دلالان بورس بهبود یافت وقتی کە در این چند روز اخیر شاخص بورس در بازارهای تهران افزایش چشمگیری بخود دید.
اما قیمت ارز چنانچە مردم ایران انتظار داشتند نیست.
قیمتها با اندکی تغییر هنوز سر جای خویش هستند و این تفاهم نامە هنوز هیچ دردی را از مردم ایران درمان ننمودە است.
بطور کلی بیشتر اقتصاددانان بر این باورند کە وضعیت اقتصاد ایران رو بە بهبود خواهد گذاشت، اما بە نظر کارشناسان سیاستهای استراتژیک، چنین امری تا پایان کار جمهوری اسلامی بوقوع نخواهد پیوست.
زیرا ایران دارای تعهداتی در قبال ادامەی جنگ در جهان و خاورمیانە با متحدین دیرینەی خویش است کە اگر از آنها سر باز زند دچار انقباضات و تشنجات بزرگی در داخل و خارج خویش خواهد گردید کە البتە این بە صلاح حکومت و حاکمان کنونی تهران نخواهد بود.

تابلو آنلاین قیمت انواع ارز در بازار تهران ( تومان )



ارز خرید فروش تغییر کمترین بیشترین



هر دلار آمریکا 3,268 3,280 (‎-0.09%‏)-3 3,260 3,290 نمودار تغییر قیمت هر دلار آمریکا


هر یورو 3,576 3,596 (‎-0.33%‏)-12 3,588 3,625 نمودار تغییر قیمت هر یورو


هر پوند انگلستان 4,845 4,883 (‎-0.41%‏)-20 4,880 4,910 نمودار تغییر قیمت هر پوند انگلستان


هر دلار کانادا 2,655 2,683 (‎-0.26%‏)-7 2,675 2,691 نمودار تغییر قیمت هر دلار کانادا


هر دلار استرالیا 2,465 2,511 (‎-1.53%‏)-39 2,511 2,600 نمودار تغییر قیمت هر دلار استرالیا


هر فرانک سوئیس 3,370 3,410 (‎-0.87%‏)-30 3,410 3,460 نمودار تغییر قیمت هر فرانک سوئیس


صد ین ژاپن 2,700 2,745 (‎-0.36%‏)-10 2,745 2,760 نمودار تغییر قیمت صد ین ژاپن


هر کرون سوئد 370 380 (‎-1.30%‏)-5 380 385 نمودار تغییر قیمت هر کرون سوئد


هر کرون دانمارک 470 477 (‎-1.04%‏)-5 477 485 نمودار تغییر قیمت هر کرون دانمارک


هر کرون نروژ 395 405 (‎-1.70%‏)-7 405 415 نمودار تغییر قیمت هر کرون نروژ


هر درهم امارات 890 899 (‎0.22%‏)2 895 902 نمودار تغییر قیمت هر درهم امارات


هر لیر ترکیه 1,260 1,275 (‎-0.86%‏)-11 1,275 1,298 نمودار تغییر قیمت هر لیر ترکیه


هر رینگت مالزی 875 890 (0.00%)0 890 900 نمودار تغییر قیمت هر رینگت مالزی


هر یوان چین 520 531 (‎-0.75%‏)-4 531 535 نمودار تغییر قیمت هر یوان چین


هر بات تایلند 97 106 (‎0.95%‏)1 105 106 نمودار تغییر قیمت هر بات تایلند


هر روپیه هند 52 55 (0.00%)0 55 55 نمودار تغییر قیمت هر روپیه هند


هر ریال عربستان 855 877 (‎-0.34%‏)-3 877 883 نمودار تغییر قیمت هر ریال عربستان


هر دینار عراق 2.44 2.59 (0.00%)0 2.59 2.59 نمودار تغییر قیمت هر دینار عراق


هر روبل روسیه 50 57 (‎-1.72%‏)-1 57 58 نمودار تغییر قیمت هر روبل روسیه


هر منات آذربایجان 2,970 3,330 (0.00%)0 3,330 3,340 نمودار تغییر قیمت هر منات آذربایجان


هر درام ارمنستان 6.9 7.7 (‎-1.28%‏)0.1 7.6 7.8 نمودار تغییر قیمت هر درام ارمنستان


هر لاری گرجستان 1,300 1,495 (‎1.01%‏)15 1,480 1,495 نمودار تغییر قیمت هر لاری گرجستان


هر دینار کویت 10,730 10,880 (‎-0.64%‏)-70 10,880 10,950 نمودار تغییر قیمت هر دینار کویت


هر دینار بحرین 8,480 8,690 (‎0.12%‏)10 8,680 8,690 نمودار تغییر قیمت هر دینار بحرین


هر ریال عمان 8,350 8,480 (‎-0.77%‏)-66 8,480 8,546 نمودار تغییر قیمت هر ریال عمان


هر ریال قطر 885 910 (‎0.55%‏)5 905 910 نمودار تغییر قیمت هر ریال قطر


هر لیر سوریه 12 21 (0.00%)0 21 21 نمودار تغییر قیمت هر لیر سوریه


هر دلار سنگاپور 2,400 2,440 (0.00%)0 2,440 2,440 نمودار تغییر قیمت هر دلار سنگاپور


هر دلار نیوزلند 2,420 2,498 (0.00%)0 2,498 2,498 نمودار تغییر قیمت هر دلار نیوزلند


هر دلار هنگ کنگ 415 435 (‎2.35%‏)10 425 435 نمودار تغییر قیمت هر دلار هنگ کنگ


هر روپیه پاکستان 27 35 (0.00%)0 35 35 نمودار تغییر قیمت هر روپیه پاکستان


هر افغانی 52 57 (0.00%)0 57 57 نمودار تغییر قیمت هر افغانی

نرخ ارز مرجع بانک مرکزی



ارز معادل ریال تغییر



1 دلار آمريکا 28,083 (0.00%)-1 نمودار تغییر قیمت 1 دلار آمريکا


1 یورو 30,836 (‎0.43%‏)133 نمودار تغییر قیمت 1 یورو


1 دلار کانادا 22,511 (‎0.09%‏)20 نمودار تغییر قیمت 1 دلار کانادا


1 پوند انگليس 41,901 (0.00%)-1 نمودار تغییر قیمت 1 پوند انگليس


1 فرانک سويس 29,475 (‎0.10%‏)29 نمودار تغییر قیمت 1 فرانک سويس


1 کرون سوئد 3,287 (‎0.09%‏)3 نمودار تغییر قیمت 1 کرون سوئد


1 کرون نروژ 3,542 (‎0.63%‏)22 نمودار تغییر قیمت 1 کرون نروژ


1 کرون دانمارک 4,127 (‎0.81%‏)33 نمودار تغییر قیمت 1 کرون دانمارک


1 لير ترکيه 10,941 (‎0.16%‏)17 نمودار تغییر قیمت 1 لير ترکيه


1 روپيه هند 454 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 روپيه هند


1 درهم امارات متحده عربی 7,646 (‎-0.01%‏)-1 نمودار تغییر قیمت 1 درهم امارات متحده عربی


1 دينار کويت 93,463 (‎-0.01%‏)-5 نمودار تغییر قیمت 1 دينار کويت


يکصد روپيه پاکستان 27,577 (‎0.04%‏)10 نمودار تغییر قیمت يکصد روپيه پاکستان


یکصد ين ژاپن 23,584 (‎0.49%‏)115 نمودار تغییر قیمت یکصد ين ژاپن


1 دلار هنگ کنگ 3,623 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 دلار هنگ کنگ


1 ريال عمان 72,942 (0.00%)-3 نمودار تغییر قیمت 1 ريال عمان


1 راند آفريقای جنوبی 2,384 (‎0.13%‏)3 نمودار تغییر قیمت 1 راند آفريقای جنوبی


1 روبل روسيه 493 (‎-0.40%‏)-2 نمودار تغییر قیمت 1 روبل روسيه


1 ريال قطر 7,716 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 ريال قطر


يکصد دينار عراق 2,453 (‎1.11%‏)27 نمودار تغییر قیمت يکصد دينار عراق


1 لير سوريه 149 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 لير سوريه


1 دلار استراليا 21,397 (‎-0.20%‏)-42 نمودار تغییر قیمت 1 دلار استراليا


1 ريال سعودی 7,487 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 ريال سعودی


1 دينار بحرين 75,170 (‎0.14%‏)107 نمودار تغییر قیمت 1 دينار بحرين


1 دلار سنگاپور 20,761 (‎-0.17%‏)-35 نمودار تغییر قیمت 1 دلار سنگاپور


ده روپيه سريلانکا 2,147 (‎1.13%‏)24 نمودار تغییر قیمت ده روپيه سريلانکا


يکصد روپيه نپال 28,047 (0.00%)-1 نمودار تغییر قیمت يکصد روپيه نپال


يکصد درام ارمنستان 5,937 (‎-0.15%‏)-9 نمودار تغییر قیمت يکصد درام ارمنستان


1 یوان چين 4,376 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 یوان چين


يکصد بات تايلند 86,823 (‎0.20%‏)171 نمودار تغییر قیمت يکصد بات تايلند


1 رينگيت مالزی 7,737 (‎-0.14%‏)-11 نمودار تغییر قیمت 1 رينگيت مالزی


يک هزار وون کره جنوبی 25,860 (0.00%)-1 نمودار تغییر قیمت يک هزار وون کره جنوبی


يکصد تنگه قزاقستان 15,107 (‎-0.13%‏)-19 نمودار تغییر قیمت يکصد تنگه قزاقستان


1 افغانی افغانستان 486 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 افغانی افغانستان


1 منات آذربايجان 26,842 (0.00%)-1 نمودار تغییر قیمت 1 منات آذربايجان


هزار روبل بلاروس 1,924 (‎0.31%‏)6 نمودار تغییر قیمت هزار روبل بلاروس


1 سومونی تاجيکستان 4,707 (‎-0.23%‏)-11 نمودار تغییر قیمت 1 سومونی تاجيکستان


1 بوليوار ونزوئلا 4,423 (0.00%)0 نمودار تغییر قیمت 1 بوليوار ونزوئلا